Η κρίση της Ιαπωνίας και τα γεωπολιτικά ερωτήματα

Μία εβδομάδα ακριβώς μετά τον φονικό σεισμό των 9 Ρίχτερ και το τσουνάμι που σάρωσε τη βορειοανατολική Ιαπωνία, και ενώ το κόστος σε ανθρώπινες ζωές υπολογίζεται πλέον σε 6.539 νεκρούς και τουλάχιστον 10.354 αγνοουμένους, ξεπερνώντας αυτό του σεισμού του Κόμπε το 1995, το πυρηνικό θρίλερ που η θεομηνία κινητοποίησε στον σταθμό Φουκουσίμα Νταϊτσί συνεχίζεται χωρίς ορατό ορίζοντα τερματισμού.

Η κρίση της Φουκουσίμα αξιολογείται ως μεγαλύτερη από αυτήν του πυρηνικού ατυχήματος στο Three Mile Island της Πενσιλβάνιας το 1979, σύμφωνα με την εκτίμηση και του υπουργού Ενέργειας των ΗΠΑ (και νομπελίστα πυρηνικού φυσικού) Στίβεν Τσου, ενώ τις ανησυχίες εντείνει, όπως επεσήμανε και ο επικεφαλής της Αμερικανικής Ρυθμιστικής Αρχής Πυρηνικής ενέργειας, η παρουσία στον πυρηνικό σταθμό χιλιάδων χρησιμοποιημένων ράβδων πυρηνικού καυσίμου (και μάλιστα πλουτωνίου) που θα μπορούσαν να υπερθερμανθούν.

Οι ιαπωνικές αρχές επιχειρούν, με τη συνηγορία και της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας, να δώσουν μία εικόνα σταθεροποίησης της κατάστασης καθώς συνεχίζεται η ρίψη τόνων νερού από ελικόπτερα Σινούκ αλλά και η προσπάθεια αποκατάστασης της ηλεκτροδότησης, ώστε να επαναλειτουργήσουν τα συστήματα ψύξης των αντιδραστήρων.

Το γεγονός ότι στη χθεσινή συνεδρίαση του χρηματιστηρίου του Τόκιο η μετοχή της εταιρείας ηλεκτρισμού Tepco σημείωσε κέρδη της τάξης του 17,6%, μετά από συνολικές απώλειες άνω του 50% την τελευταία εβδομάδα, δίνει το μέτρο της σχετικής εκτόνωσης του πανικού.

Οι ιαπωνικές αρχές διηύρυναν τη ζώνη αποκλεισμού από τα 20 στα 30 χιλιόμετρα και ήδη περισσότεροι από 200.000 κάτοικοι έχουν εγκαταλείψει την περιοχή. Ωστόσο οι συστάσεις της Ουάσιγκτον προς τους Αμερικανούς πολίτες για άμεση απομάκρυνση από μία ακτίνα 80 χιλιομέτρων από τον πυρηνικό σταθμό ενισχύει τις υποψίες ότι η ιαπωνική πλευρά υποβαθμίζει την κρισιμότητα της κατάστασης. Ούτως ή άλλως η αποκάλυψη του Wikileaks ότι η ιαπωνική κυβέρνηση τελούσε από το 2008 εν γνώσει των κινδύνων τους οποίους και παρέβλεψε ρίχνει μια μόνιμη σκιά καχυποψίας απέναντι στους κυβερνητικούς χειρισμούς.

Το ερώτημα που κυριαρχεί διεθνώς είναι κατά πόσον απειλείται διαρροή ραδιενέργειας τέτοια που να μπορεί να προσβάλει την (35 εκατομμυρίων κατοίκων) μητροπολιτική περιοχή του Τόκιο, 240 χιλιόμετρα νοτίως του Φουκουσίμα Νταϊτσί. Πάντως οι πολίτες τρίτων χωρών (Βρετανίας, Γαλλίας, Γερμανίας, Νέας Ζηλανδίας) δέχονται συστάσεις από τις κυβερνήσεις τους να εγκαταλείψουν την ιαπωνική πρωτεύουσα, ενώ ο ναύαρχος Ουίλαρντ, διοικητής της Αμερικανικής Διοίκησης Ειρηνικού Ωκεανού, παρότι εμφανίσθηκε αισιόδοξος ότι το χειρότερο σενάριο θα αποφευχθεί, γνωστοποίησε ότι εκπονούνται σχέδια εκκένωσης 87.000 Αμερικανών πολιτών.

Οι πολιτικο-οικονομικές επιπτώσεις της ιαπωνικής κρίσης χαλιναγωγήθηκαν βραχυπρόθεσμα χάρη στην παρέμβαση της G7, ωστόσο η δυναμική τους θα αναδειχθεί πλήρως σε βάθος χρόνου.

Το κύμα επιφύλαξης που εξαπλώθηκε διεθνώς ως προς τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας, ιδίως στις πλέον υποσχόμενες αγορές του κλάδου όπως η Κίνα και η Ινδία, αναμένεται να φέρει μεγάλες ανακατατάξεις στο διεθνές ενεργειακό τοπίο, με άμεσους ωφελημένους τους εξαγωγείς υδρογονανθράκων και δη (υγροποιημένου) φυσικού αερίου: Ρωσία, Κατάρ, Αυστραλία.

Η αμερικανική δεξαμενή σκέψης Stratfor σημειώνει ότι για μια χώρα σαν την Ιαπωνία (που καταστράφηκε από έναν πόλεμο τον οποίο ξεκίνησε με κύριο μέλημα την ενεργειακή της τροφοδοσία) το πλήγμα στον πυρηνικό τομέα, που έως τώρα θεωρούνταν το ασφαλέστερο τμήμα της ενεργειακής της υποδομής, αναγκαστικά θα επηρεάσει τη διεθνοπολιτική της συμπεριφορά υπαγορεύοντας μεγαλύτερη επιφυλακτικότητα.

Κρίσιμα ερωτήματα είναι το κατά πόσον το Τόκιο θα προστρέξει στη συνεργασία της Ρωσίας και της Κίνας και θα προσανατολισθεί σε μια πιο ανεξάρτητη έναντι της αμερικανικής «γραμμής» στάση στα θέματα της Μέσης Ανατολής. Υπενθυμίζεται ότι το τελευταίο διάστημα υπήρξε εμφανής η ένταση στις σχέσεις με τη Μόσχα λόγω των Κουρίλων νήσων (που προσαρτήθηκαν από τη Σοβιετική ένωση την επαύριο του Βʼ Παγκοσμίου Πολέμου), αλλά και το Πεκίνο λόγω των αμφισβητούμενων ζωνών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στην Κίτρινη Θάλασσα.

Ευρύτερα, η διεθνής ανοχή στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν θα υποχωρήσει, ταυτόχρονα όμως θα εξαφανισθεί και η διάθεση για στρατιωτικές ή άλλες περιπέτειες (όπως η προσβολή των ιρανικών πυρηνικών σταθμών από το ισραηλινής πατρότητας «σκουλήκι» των υπολογιστών Stuxnet).

Posted by Blogger on 3:52 μ.μ.. Filed under οικονομία, ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, ροή, top . You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0. Feel free to leave a response