Τραπεζικά "εργαλεία" στη μάχη των επισφαλειών
Εργαλεία για την αναχρηματοδότηση οφειλών πελατών τους αναπτύσσουν οι τράπεζες προκειμένου να ανακόψουν το κύμα των επισφαλειών και να μειώσουν το ύψος των δανείων που θα αναγκαστούν να διαγράψουν. Παράλληλα, επιδιώκουν στην παρούσα φάση να αποκτήσουν όσο το δυνατόν περισσότερες εξασφαλίσεις, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα το ύψος των χορηγηθέντων κεφαλαίων που θα ανακτηθούν.
Καθώς το πρόβλημα των επισφαλειών είναι πολύ μεγαλύτερο στις χορηγήσεις της καταναλωτικής πίστης όπου οι καθυστερήσεις άνω των 3 μηνών έφτασαν το 2010 στο 20,5% και δάνεια ύψους 8 δις. ευρώ βρίσκονται ήδη στο «κόκκινο», οι τράπεζες περνούν τις αναδιαρθρώσεις οφειλών μέσω νέων δανείων της στεγαστικής πίστης. Η τάση αυτή ξεκίνησε αρχικά με τη χορήγηση επισκευαστικών δανείων, ωστόσο το τελευταίο διάστημα έχει «μεταφερθεί» σε μία νέα κατηγορία δανείων, τα home equity.
Πρόκειται για δάνεια, τα οποία σε αντίθεση με τα επισκευαστικά όπου απαιτείται έλεγχος των εργασιών για τις οποίες έχει δοθεί τυπικά το δάνειο, χορηγούν στον ενδιαφερόμενο ποσό της τάξεως των 30.000 – 50.000 ευρώ για την κάλυψη οποιωνδήποτε αναγκών του. Η διάρκεια των home equity φτάνει μέχρι τα 20 – 30 χρόνια, το επιτόκιό τους κινείται γύρω στο 6% - 6,5%, η εισφορά του νόμου 128 διαμορφώνεται στο 0,6% (αντί του 0,12% στα επισκευαστικά δάνεια), ενώ βασικό χαρακτηριστικό τους είναι η εξασφάλιση της τράπεζας μέσω εγγραφής προσημείωσης σε ακίνητο του οφειλέτη. Σημειώνεται ότι το επιτόκιο 6% - 6,5% αφορά ενήμερους πελάτες της τράπεζας, οι οποίοι επιθυμούν να μειώσουν τις δόσεις των δανείων τους. Ωστόσο και μη ενήμεροι πελάτες, οι οποίοι έχουν συσσωρευμένες οφειλές από καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες, μπορούν να έχουν πρόσβαση στο εργαλείο του home equity, αλλά με επιτόκια της τάξεως του 7% - 7,5%.
Η αναχρηματοδότηση οφειλών της καταναλωτικής πίστης μέσω δανείων home equity μπορεί να αποφέρει στον οφειλέτη μείωση της μηνιαίας δόσης έως και κατά 70%, παρατείνει όμως χρονικά τη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου. Ενδεικτικά, η μηνιαία δόση για οφειλές 40.000 ευρώ από καταναλωτικό δάνειο, με επιτόκιο 14% (τα επιτόκια για καταναλωτικά και κάρτες κινούνται συνήθως από 13% - 17%) και διάρκεια αποπληρωμής 6 χρόνια ανέρχεται σε 824,23 ευρώ. Αν ο οφειλή αυτή μεταφερθεί σε νέο δάνειο home equity, με επιτόκιο 6% για 30 χρόνια, η μηνιαία δόση μειώνεται στα 239,82 ευρώ, δηλαδή είναι χαμηλότερη κατά 584,41 ευρώ.
Για την τράπεζα, το όφελος από την αναχρηματοδότηση οφειλών με την πρακτική των home equity έχει να κάνει αποκλειστικά με την απόκτηση εμπράγματης εξασφάλισης για την είσπραξη της οφειλής. Σημειώνεται, πάντως, ότι ακόμα και στα στεγαστικά χαρτοφυλάκια των τραπεζών που θεωρούνται τα πλέον υγιή, ήδη ένα στα δέκα δάνεια δεν εξυπηρετείται κανονικά έναντι 3%-4%, που ήταν το «φυσιολογικό» επίπεδο επισφαλειών για τα δάνεια της κατηγορίας αυτής προ της κρίσης.