«Τσεκουρώνεται» η ΑΤΕ, τεμαχίζεται το ΤΠΔ

Φόβους για «τσεκούρωμα» της ΑΤΕ, με ένα πρόγραμμα εξυγίανσης πολύ πιο «αιματηρό» από το αναμενόμενο, δημιουργούν οι δυσκολίες στη διαπραγμάτευση με την Κομισιόν για την έγκριση της κεφαλαιακής ενίσχυσης της τράπεζας από το Δημόσιο, ενώ την ίδια ώρα ο υπουργός Οικονομικών κατέληξε σε συμφωνία με την τρόικα για τη διάσπαση του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, την οποία επιδιώκουν ακόμη και με καταγγελίες στην Κομισιόν οι ιδιωτικές τράπεζες.


Παρουσιάζοντας τη συμφωνία με την τρόικα για το σκέλος που αφορά την ενίσχυση της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού τομέα, ο υπουργός Οικονομικών, έκανε λόγο για αναδιάρθρωση της ΑΤΕ «σε συμφωνία με την Τρόικα, κυρίως όμως με την Επιτροπή Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Για το ΤΠΔ τόνισε, ότι «προχωράμε στο λειτουργικό διαχωρισμό, για να μην υπάρχουν ζητήματα κρατικής ενίσχυσης ενός ιδιόμορφου μοντέλου, που δεν είναι ακριβώς ούτε τράπεζα αλλά ούτε Ταμείο Παρακαταθηκών και θα διαχωριστεί λειτουργικά σε δυο διαφορετικές οντότητες».

Σύμφωνα με πληροφορίες του “Bn”, η συμφωνία της κυβέρνησης με τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που θα πρέπει να εγκρίνει την κεφαλαιακή ενίσχυση της ΑΤΕ από το Δημόσιο, βάσει των κοινοτικών κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις, δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί σε όλες του τις κρίσιμες λεπτομέρειες.

Η Κομισιόν επιμένει στη βασική αρχή που εφαρμόζει σε αυτές τις περιπτώσεις: ότι, δηλαδή, θα πρέπει οι ενισχύσεις που θα καταβληθούν από το Δημόσιο (πιθανότατα μέσω του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, στο οποίο θα μεταβιβασθούν τα δικαιώματα συμμετοχής της κυβέρνησης στην επικείμενη αύξηση κεφαλαίου) να συνδυασθούν με ένα πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, το οποίο θα οδηγεί εκ του ασφαλούς (δηλαδή με σαφώς περιγραφόμενες εξοικονομήσεις) την ΑΤΕ σε λειτουργική κερδοφορία.

Ορισμένες πληροφορίες αναφέρουν, ότι το σχέδιο εξυγίανσης που έχει επεξεργασθεί από καιρό η διοίκηση Πανταλάκη προβλέπει εξοικονομήσεις λειτουργικού κόστους με τρεις τρόπους: την άμεση συνταξιοδότηση περίπου 500 υπαλλήλων που έχουν ήδη δικαίωμα να βγουν στη σύνταξη, την περικοπή των αμοιβών προσωπικού κατά 10%, με παράλληλη μείωση των θέσεων ευθύνης, ώστε να συγκρατηθούν οι αμοιβές των στελεχών, αλλά και την εκποίηση όλων των συμμετοχών του εμποροβιομηχανικού και, πιθανόν, του ασφαλιστικού τομέα (Αγροτική Ασφαλιστική).

Όμως, οι εξοικονομήσεις με αυτή την «ήπια προσαρμογή» δεν φαίνεται να πείθουν την Κομισιόν, ότι θα οδηγήσουν την ΑΤΕ στο ορατό μέλλον σε θετικό λειτουργικό αποτέλεσμα. Μετά την εκτίναξη των λειτουργικών ζημιών το 2009 στα 417 εκατ. ευρώ, η ΑΤΕ έχει βελτιώσει αρκετά τις επιδόσεις της φέτος, εμφανίζοντας σε επίπεδο ομίλου λειτουργικές ζημιές 137 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο (στα 127 εκατ. ευρώ διαμορφώνονται οι λειτουργικές ζημιές μόνο για τον τραπεζικό τομέα του ομίλου). Παρά τη βελτίωση, όμως, στη λήξη της χρήσης, οι λειτουργικές ζημιές θα ξεπεράσουν κατά πολύ τα 200 εκατ. ευρώ και από αυτό το τεράστιο ύψος ζημιών θα πρέπει να συνεχισθεί από το 2011 η προσπάθεια εξυγίανσης.

Δεδομένου, ότι στην ΑΤΕ η συμμετοχή των αμοιβών προσωπικού αποτελεί δυσανάλογα μεγάλο ποσοστό του λειτουργικού κόστους (αντιστοιχούν στα δύο τρίτα περίπου), η διοίκηση Πανταλάκη καλείται να αποδείξει στην Κομισιόν ότι θα «ψαλιδίσει» σε τέτοιο βαθμό τις δαπάνες μισθοδοσίας, ώστε από αυτές τις εξοικονομήσεις να οδηγηθεί η ΑΤΕ σε θετικά λειτουργικά αποτελέσματα στη διάρκεια εφαρμογής του προγράμματος εξυγίανσης.

Είναι φανερό, ότι τόσο μεγάλες εξοικονομήσεις δαπανών μισθοδοσίας μπορούν να προέλθουν μόνο από δραστικά μέτρα απομάκρυνσης προσωπικού και συρρίκνωσης δραστηριοτήτων και όχι με «ήπιες» παρεμβάσεις, όπως αυτές που περιλαμβάνονται στο αρχικό σχέδιο Πανταλάκη. Αυτό έχει τροφοδοτήσει τις τελευταίες ημέρες έντονες φήμες στο εσωτερικό της τράπεζας, ότι τελικά η διοίκηση δεν θα αποφύγει ένα ευρύ πρόγραμμα απομάκρυνσης προσωπικού και κλεισίματος καταστημάτων, ιδιαίτερα στην Αττική, ενώ πιθανή θεωρείται και μια δραστική μείωση απασχόλησης σε θυγατρικές που ελέγχονται κατά 100% από την τράπεζα και πιθανότατα θα απορροφηθούν από την ΑΤΕ.

Σε ό,τι αφορά το ΤΠΔ, οι κυοφορούμενες αλλαγές οδηγούν σε ριζική αλλαγή της φυσιογνωμίας του, κατά τρόπο που ικανοποιεί πλήρως τις επιδιώξεις των εμπορικών τραπεζών, οι οποίες έχουν καταγγείλει στην Κομισιόν ότι δέχονται αθέμιτο ανταγωνισμό από τη λειτουργία του ιδρύματος με τη σημερινή του μορφή, τόσο στις καταθέσεις, όσο και στα δάνεια.

Όπως είχε γράψει το «Β» πρόσφατα, από το καλοκαίρι το ΤΠΔ, με νομοθετική ρύθμιση είχε μπει στον ανταγωνισμό και στην αγορά των στεγαστικών δανείων, αφού εξασφάλισε το δικαίωμα να αναχρηματοδοτεί στεγαστικά δημοσίων υπαλλήλων που έχουν χορηγηθεί από εμπορικές τράπεζες. Αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες, ενόχλησε ιδιαίτερα τις εμπορικές τράπεζες, που ήδη δυσφορούσαν για τον ανταγωνισμό από το ΤΠΔ στις καταθέσεις, με εξαιρετικά ελκυστικά επιτόκια και τη σιγουριά που παρέχει στους καταθέτες ένα πιστωτικό ίδρυμα ελεγχόμενο πλήρως από το Δημόσιο.

Μέχρι τον Μάρτιο, το ΤΠΔ αναμένεται να έχει διαχωριστεί σε δύο ιδρύματα: ένα που θα διατηρήσει το προνόμιο αποδοχής παρακαταθηκών και θα χορηγεί δάνεια στην τοπική αυτοδιοίκηση και μια εμπορική τράπεζα, που θα λάβει κανονικά τραπεζική άδεια και θα χάσει το ιδιαίτερο προνόμιο χορήγησης δανείων σε δημοσίους υπαλλήλους. Αυτό που εξετάζεται τώρα είναι αν το δεύτερο «κομμάτι» του ΤΠΔ θα απορροφηθεί από άλλη κρατική τράπεζα, πιθανότατα την ΑΤΕ, ώστε να δημιουργηθεί ο περιβόητος κρατικός τραπεζικός πυλώνας, ενδεχομένως και με τη σύμπραξη του Τ.Τ., όπως έχει προτείνει από καιρό ο κ. Θ. Πανταλάκης.