Τράπεζες κατά της ρύθμισης οφειλών;

Χιλιάδες αιτήσεις εξώδικου συμβιβασμού, με βάσει της διατάξεις του ν. 3869/2010 περί ρύθμισης ή και διαγραφής οφειλών των υπερχρεωμένων καταναλωτών, έχουν υποβληθεί στις τράπεζες, οι οποίες όμως συστηματικά «τορπιλίζουν» τη διαδικασία, αποφεύγοντας ακόμη και να απαντήσουν στα αιτήματα, ενώ οι περιπτώσεις όπου έχει δοθεί θετική απάντηση από τις τράπεζες ή έχει επιτευχθεί συμβιβασμός είναι μόλις έξι (6)!



Όπως φαίνεται από τα στοιχεία που συλλέγει η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, μάλιστα, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι οι τέσσερις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας ακολουθούν εναρμονισμένη αρνητική συμπεριφορά στην αντιμετώπιση των αιτημάτων για εξώδικους συμβιβασμούς, ενώ το φαινόμενο είναι λιγότερο έντονο στις μικρότερες τράπεζες.

Με βάση αυτά τα δεδομένα, ο αρμόδιος υφυπουργός Εργασίας, Β. Κεγκέρογλου, προειδοποιεί ακόμη και με παραπομπή τραπεζών στην Επιτροπή Ανταγωνισμού για να διερευνηθεί αν έχουν σχηματίσει καρτέλ κατά του νόμου, τονίζοντας ότι «θα προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για να διερευνηθούν και να αντιμετωπιστούν φαινόμενα εναρμονισμένων πρακτικών».

Είναι αξιοσημείωτο, πάντως, και αποτελεί μια πρώτη ένδειξη προσφυγής των τραπεζών σε καταχρηστικές πρακτικές εναρμονισμένης συμπεριφοράς, ότι οι τράπεζες που ευθέως κατηγορούνται από τον υφυπουργό Εργασίας, ότι επιδεικνύουν τη χειρότερη συμπεριφορά έναντι των υπερχρεωμένων καταναλωτών είναι οι τέσσερις μεγαλύτερες, που εκπροσωπούνται στην Εκτελεστική Επιτροπή της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, δηλαδή στο όργανο που συνεδριάζει τακτικά για να χαράσσει πολιτική σε βασικά θέματα.

Το πλήρες κείμενο της ανακοίνωσης του κ. Κεγκέρογλου, που καταδεικνύει το συστηματικό «μποϊκοτάζ» της ρύθμισης για τους υπερχρεωμένους καταναλωτές από τις τράπεζες, έχει ως εξής:

Από την 1η Σεπτεμβρίου 2010 έχει τεθεί σε εφαρμογή η πρώτη φάση του νόμου 3869/2010 για τη ρύθμιση των οφειλών των υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων, δηλαδή η φάση της προσπάθειας για την επίτευξη του εξώδικου συμβιβασμού. Η αποτυχία της προσπάθειας για εξώδικο συμβιβασμό είναι προϋπόθεση για την προσφυγή στα δικαστήρια, δυνατότητα που παρέχεται στους υπερχρεωμένους οφειλέτες από την 4η Ιανουαρίου 2011.

Από τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης διαπιστώνεται ωστόσο μία απροθυμία, αδράνεια ή τουλάχιστον ελλιπής προετοιμασία των τραπεζών να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της διαδικασίας. Ενώ ήδη είναι μεγάλος ο αριθμός των καταναλωτών που έχουν καταθέσει αιτήσεις εξώδικου συμβιβασμού με αντίστοιχα σχέδια διευθέτησης οφειλών προς τις τράπεζες, δεν έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα σχεδόν κανένας συμβιβασμός.

Ειδικότερα, ο Συνήγορος του Καταναλωτή έχει υποβάλει μέχρι σήμερα σχέδια διευθέτησης οφειλών από 1.155 οφειλέτες, ο Τραπεζικός Διαμεσολαβητής από 570 οφειλέτες, η ΕΚΠΟΙΖΩ από 502 οφειλέτες, ενώ εκατοντάδες ή και χιλιάδες είναι οι προτάσεις που έχουν υποβληθεί από λοιπές ενώσεις καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ, ΙΝΚΑ κ.ά.) και ασφαλώς από δικηγόρους. Ωστόσο, μέχρι σήμερα έχει επιτευχθεί μόλις ένας συμβιβασμός. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις 3.888 συνολικές αιτήσεις του Συνηγόρου του Καταναλωτή προς τους πιστωτές έχουν απαντηθεί μόλις 123 (δηλαδή ποσοστό 3,16%) και έχουν δοθεί μόλις πέντε θετικές απαντήσεις.

Από στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί από ενώσεις προκύπτει ότι μεγάλες τράπεζες συστηματικά δεν απαντούν στις αιτήσεις των οφειλετών (ιδίως Εθνική, Alpha Bank), ακόμη μάλιστα και σε αυτές που έχουν κατατεθεί ήδη από τον περασμένο Σεπτέμβριο. Άλλες μεγάλες τράπεζες (Eurobank, Πειραιώς), σε περίπτωση ανταπόκρισης, το κάνουν μόνο για να ζητήσουν πρόσθετα στοιχεία, δίχως να παίρνουν θέση επί του σχεδίου. Κάποιες άλλες τράπεζες αντιπροτείνουν μηνιαίες δόσεις χιλιάδων ευρώ ή την «αιώνια» εξυπηρέτηση του χρέους με μικρές καταβολές. Μεγαλύτερη προθυμία απαντήσεων και ουσιαστικότερου διαλόγου διαφαίνεται μέχρι σήμερα από μικρότερα πιστωτικά ιδρύματα.

Οι ευθύνες που αναδεικνύονται για τα πιστωτικά ιδρύματα είναι μεγάλες. Σε αυτό το πλαίσιο και στην παρούσα φάση είναι φανερό ότι οποιοιδήποτε υπαινιγμοί διατυπώνονται ή διαρρέονται περί δήθεν καταχρηστικών αιτημάτων από τους οφειλέτες μόνο σε εκ του πονηρού προθέσεις μπορούν να αποδοθούν. Όλοι ανεξαιρέτως οι φορείς αναγνωρίζουν ότι ένα σημαντικό και αξιόλογο ποσοστό των αιτήσεων εμπεριέχει ρεαλιστικές, ικανοποιητικές και συμφέρουσες για τα πιστωτικά ιδρύματα προτάσεις με βάση τις δυνατότητες των οφειλετών.

Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και ειδικότερα η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή μεριμνά και αναπτύσσει δράσεις ενημέρωσης των καταναλωτών και διευκόλυνσης της πρόσβασης στη Δικαιοσύνη σε συνεργασία με τις ενώσεις καταναλωτών και τους λοιπούς φορείς που συνδράμουν στα θέματα της υπερχρέωσης για την αξιοποίηση των διατάξεων του νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Θα αναρτήσει προσεχώς στην ιστοσελίδα τα αναλυτικά στοιχεία που συγκεντρώνει από τους φορείς για την πρόοδο της διαδικασίας του εξώδικου συμβιβασμού.

Παράλληλα, θα προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για να διερευνηθούν και να αντιμετωπιστούν φαινόμενα εναρμονισμένων πρακτικών. Τα πιστωτικά ιδρύματα καλούνται να σταθούν στο ύψος των θεσμικών υποχρεώσεών τους που απορρέουν από τον παραπάνω νόμο, αξιοποιώντας, γιατί αυτό εξυπηρετεί πρωτίστως το δικό τους συμφέρον, τη δυναμική του εξώδικου συμβιβασμού.