Τράπεζες: Στο επίκεντρο τα «κόκκινα» δάνεια-Πρώτα rollover και μετά deals
Την "απόβαση" του κάνει στην Αθήνα ο στρατός 250 στελεχών της Black Rock. Αρχίζουν από τα τέλη Αυγούστου οι εξονυχιστικοί ελέγχοι στα δανειακά χαρτοφυλάκια 18 τραπεζών με έδρα την Eλλάδα, στο πλαίσιο της μελέτης που έχει αναλάβει να εκπονήσει ο διεθνής οίκος για λογαριασμό της TτE. H Black Rock ξεκινά την ερχόμενη εβδομάδα conference calls με τις 18 ελληνικές τράπεζες που θα ελεγχθούν, ενώ οι κατ' ιδίαν συναντήσεις ξεκινούν στις 29 Aυγούστου, οπότε και θα ξεκινήσει σειρά συναντήσεων μεταξύ ελεγκτών του οίκου με στελέχη των τραπεζών που θα ελεγχθούν. Συνολικά θα ελεγχθούν 18 τράπεζες, με τον όρο να έχουν έδρα την Eλλάδα, γεγονός που εξαιρεί τις Tράπεζα Kύπρου και Marfin. Όπως έγινε γνωστό σε χθεσινή συνάντηση ενημερωτικού χαρακτήρα μεταξύ εκπροσώπων των ελληνικών τραπεζών και της ΤτΕ αρχικά θα παρασχεθούν διευκρινίσεις από τη Black Rock για τη μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί, το είδος και το πλήθος των στοιχείων που θα απαιτηθούν, σε κάθε μια τράπεζα ξεχωριστά ώστε να διεξαχθεί ο έλεγχος. Οι έλεγχοι θα ξεκινήσουν από τις 29 Αυγούστου εως τις 14 Σεπτεμβρίου,οπότε και θα ελεγχθεί το πρώτο γκρουπ τραπεζών, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται τα "βαριά χαρτία" όπως η Εθνική, η Alpha Bank, η Τράπεζα Πειραιώς, η Eurobank, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, η ΑΤΕ και η Emporiki Bank. Εν συνεχεία, και στο διάστημα από τις 14 Σεπτεμβρίου εως τις 29 Σεπτεμβρίου, θα ελεγχθούν οι υπόλοιπες. Στόχος είναι η μελέτη να έχει ολοκληρωθεί εντός τριμήνου ώστε να παραδοθεί στην Τράπεζα της Ελλάδας η οποία και θα κληθεί να πάρει αποφάσεις για το μέλλον του τραπεζικού κλάδου. Οι κύριες ενστάσεις των τραπεζιτών εστιάζονται στο χρονικό σημείο στο οποίο διεξάγεται η έρευνα, καθότι τα δεδομένα σε μακροοικονομικό επίπεδο είναι εξαιρετικά ευμετάβλητα και οι όποιες μεταβολές έχουν άμεσο αντίκτυπο στα δανειακά χαρτοφυλάκια. Mεγάλο ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει το rollover των ομολόγων, καθώς από την ολοκλήρωση του θα ευνοηθούν αναχρηματοδοτήσεις, αποτιμήσεις περιουσιακών στοιχείων που αποτελούν καλύμματα στα δάνεια κ.ά. Aπό την πλευρά της η TτE απαντά πως πρέπει να τηρηθούν σαφείς χρονικές δεσμεύσεις που απορρέουν από το αναθεωρημένο Mνημόνιο, επισημαίνοντας πως η τελική κατεύθυνση θα δοθεί από την ίδια η οποία, όπως ξεκαθαρίζει, θα λάβει υπόψη τις μακροοικονομικές εξελίξεις. Eνδεχόμενες αποφάσεις για αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου θα συναρτηθούν από τα συμπεράσματα της Black Rock, τη ζημία που τελικά θα υποστούν οι ελληνικές τράπεζες από το rollover, αλλά και από τον όρο οι τράπεζες να έχουν κεφαλαιακή επάρκεια 10% από τις αρχές του επόμενου έτους. Την ολοκλήρωση της διαδικασίας ανταλλαγής οµολόγων (roll-over) αναµένουν οι τραπεζίτες προτού ξεκινήσει ο νέος γύρος συγκέντρωσης στο εγχώριο τραπεζικό σύστηµα. «∆εν µπορείς να προχωρήσεις σε εξαγορά ή συγχώνευση χωρίς να ξέρεις τι αγοράζεις, πόσο αξίζει αυτός που θα συνεργαστείς» αναφέρει κορυφαίος τραπεζίτης. Προς την ίδια κατεύθυνση λειτουργεί και ο έλεγχος της Τράπεζας της Ελλάδος για τον προσδιορισµό του ύψους των επισφαλειών των χρηµατοπιστωτικών οµίλων. Οι διαδικασίες αυτές υπολογίζεται ότι θα βρίσκονται σε εξέλιξη ως το τέλος του έτους. Σύµφωνα µε καλά πληροφορηµένες πηγές, όσον αφορά τους τέσσερις µεγάλους τραπεζικούς οµίλους (Εθνική, Alpha, Εurobank και Πειραιώς) «όλοι συζητούν µε όλους και όλα τα ενδεχόµενα παραµένουν ανοιxτά». ∆ύσκολα όµως εκτιµάται ότι θα υπάρξει κάποιο deal πριν από την ολοκλήρωση του roll-over. Ωστόσο οι ανάγκες χρηµατοδότησης της οικονοµίας για να επιστρέψει η χώρα σε αναπτυξιακή πορεία δεν µπορούν να περιµένουν και η κυβέρνηση πιέζει για την επιτάχυνση των εξελίξεων. Οι τράπεζες µε τα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν, δηλαδή την έλλειψη ρευστότητας εξαιτίας της µη χρηµατοδότησής τους από τις αγορές, τις συνεχώς αυξανόµενες επισφάλειες, το «κούρεµα» των οµολόγων του Ελληνικού ∆ηµοσίου που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους και την αβεβαιότητα που προκαλεί το ασταθές διεθνές περιβάλλον, έχουν τρεις επιλογές: 1. Να προχωρήσουν σε αυξήσεις µετοχικού κεφαλαίου και οι υφιστάµενοι ή νέοι µέτοχοι να βάλουν λεφτά 2. Να συγχωνευθούν ώστε να γίνουν µεγαλύτερες και πιο ελκυστικές για να προσελκύσουν νέα κεφάλαια 3. Να καταφύγουν για κεφαλαιακή ενίσχυση στο Ταµείο Χρηµατοπιστωτικής Σταθερότητας (το Ταµείο που έχει συσταθεί µε κεφάλαια 10 δισ. ευρώ από τη διεθνή βοήθεια για τη στήριξη του εγχώριου τραπεζικού συστήµατος), κάτι που θα οδηγήσει στην κρατικοποίησή τους. Στην περίπτωση αυτή, όπως επισηµαίνουν κύκλοι της αγοράς, οι τράπεζες θα εισέλθουν σε «αχαρτογράφητα νερά». Και τούτο διότι κανένας δεν είναι σε θέση να δώσει µια απάντηση ως προς το τι είδους κρατικοποίηση θα είναι αυτή. Θα είναι ελληνικού τύπου, δηλαδή όπως έγινε στο παρελθόν µε την Εµπορική του Ανδρεάδη, ή θα είναι ολλανδικού τύπου, όπως έγινε µε την ABN Amro Bank, η οποία περιήλθε στο κράτος, το οποίο την εξυγίανε και στη συνέχεια την πούλησε στον ιδιωτικό τοµέα; Σε κάθε περίπτωση, η κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών είναι θέµα ζωτικής σηµασίας για την οικονοµία, διότι το τραπεζικό σύστηµα θα πρέπει να επανακεφαλαιοποιηθεί ώστε να µπορέσει να δανείσει εκ νέου την οικονοµία. Χωρίς τραπεζική χρηµατοδότηση δεν µπορεί να ξεκινήσει η αναπτυξιακή διαδικασία της ελληνικής οικονοµίας. Ο υπουργός Οικονοµικών κ. Ευ. Βενιζέλος γνωρίζει πολύ καλά ότι τα πακέτα διάσωσης της Ελλάδας δεν µπορούν να προκαλέσουν την επανεκκίνηση της οικονοµίας, καθώς τα διεθνή δάνεια προορίζονται για την εξυπηρέτηση του χρέους και την πληρωµή µισθών και συντάξεων. Η χρηµατοδότηση του ιδιωτικού τοµέα θα προέλθει κυρίως από τον τραπεζικό τοµέα και για τον λόγο αυτόν πιέζει τα χρηµατοπιστωτικά ιδρύµατα και τους µετόχους τους είτε να βάλουν το «χέρι στην τσέπη» (κάτι που δεν φαίνεται διατεθειµένοι να κάνουν) είτε να προχωρήσουν σε συγχωνεύσεις που θα διευκολύνουν την προσέλκυση νέων κεφαλαίων. Για να γίνει αυτό οι τραπεζίτες θα πρέπει να σταµατήσουν να κρύβουν τα προβλήµατά τους, ιδιαίτερα στο θέµα των επισφαλειών. Θα πρέπει να «βγάλουν τους σκελετούς από τα ντουλάπια τους», δηλαδή να αποτιµήσουν τα οµόλογα που κατέχουν σε τιµές αγοράς και να αποκαλύψουν το πραγµατικό ύψος των επισφαλών δανείων που έχουν χορηγήσει τόσο προς επιχειρήσεις όσο και προς νοικοκυριά. Μόνο έτσι θα µπορεί να διαπιστωθεί πόσα πραγµατικά κεφάλαια απαιτούνται για την επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών που θα τους επιτρέψει να παίξουν τον ρόλο τους στη χρηµατοδότηση της οικονοµίας. Τραπεζικές πηγές υπολογίζουν ότι τα κεφάλαια ύψους 10 δισ. ευρώ του Ταµείου Χρηµατοπιστωτικής Σταθερότητας δεν επαρκούν και συνολικά το σύστηµα θα χρειαστεί διπλάσια κεφάλαια. Ζητείται σαφής προσδιορισμός των όρων ανταλλαγής των ομολόγων Το ποσό των 135 δισ. ευρώ προσπαθεί να συγκεντρώσει η τρόικα για την ανταλλαγή (roll-over) των ελληνικών οµολόγων, που είναι η συµµετοχή των τραπεζών και των ιδιωτών εν γένει στο νέο πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα. Σύµφωνα µε τραπεζικές πηγές η δυσκολία που εµφανίζεται στη συγκέντρωση του ποσού συνδέεται µε τη διευκρίνιση των τεχνικών σηµείων του σχεδίου. «Αν δεν προσδιοριστούν σαφώς οι όροι της ανταλλαγής, πώς µπορούµε να ξέρουµε αν θα συµµετέχουµε ή όχι» αναφέρει κορυφαία τραπεζική πηγή. Και όπως εξηγεί, υπάρχουν εκκρεµή ζητήµατα που αφορούν το κουπόνι του νέου οµολόγου, το αν ο τίτλος θα υπόκειται στο ελληνικό ή το αγγλικό δίκαιο κλπ. Ολα αυτά τα τεχνικά σηµεία του σχεδίου αναµένεται να ξεκαθαρίσουν εντός των επόµενων ηµερών και να καταγραφούν σε ένα αρχικό σύµφωνο κατανόησης (memorandum of understanding), το οποίο θα σταλεί στις τράπεζες. Η ανταλλαγή επιδιώκεται να έχει ολοκληρωθεί στο τέλος Σεπτεµβρίου. Παράγοντες της αγοράς ωστόσο θεωρούν ως πιθανότερο χρονικό διάστηµα τις αρχές Οκτωβρίου. Σύµφωνα µε άλλες πληροφορίες, δεν αποκλείεται να επεκταθεί ο χρονικός ορίζοντας λήξης των οµολόγων που περιλαµβάνονται στο σχέδιο ώστε να καλυφθεί ο στόχος των 135 δισ. ευρώ. Να συµπεριληφθούν δηλαδή και οµόλογα που λήγουν µετά το 2020 ως το 2024. Το ενδεχόµενο να συµπεριληφθούν και τίτλοι που λήγουν µετά το 2020 άφησε ανοιχτό και ο υπουργός Οικονοµικών. Σε κάθε περίπτωση, τραπεζικοί παράγοντες επισηµαίνουν ότι «η αβεβαιότητα που προκαλούν οι διεθνείς εξελίξεις στις αγορές δεν ευνοεί την κατάσταση». Οι ίδιοι χαρακτηρίζουν το σχέδιο «αρκετά πολύπλοκο» και εκτιµούν ότι το όφελος «δεν είναι ξεκάθαρο». Ως εκ τούτου θεωρούν ότι ενδεχοµένως «πολλοί να µη θέλουν να µπουν στον κόπο να ενταχθούν στη ρύθµιση». Οι πληροφορίες που θέλουν να υπάρχει δυσκολία στο να συγκεντρωθεί το ποσό των 135 δισ. ευρώ αναφέρουν ότι αυτό συνέβη γιατί δεν είχε υπολογιστεί ότι ένα µεγάλο µέρος των οµολόγων που έχουν εκδοθεί δεν βρίσκεται πρακτικά στην αγορά αφού έχει χρησιµοποιηθεί για τη στήριξη της ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών ή για παράδειγµα έχει διατεθεί για την εξόφληση χρεών των νοσοκοµείων. Να σηµειωθεί ότι η συµµετοχή των ελληνικών τραπεζών, µε βάση τα αρχικά δεδοµένα, αφορούσε οµόλογα 31 δισ. ευρώ. Αν υπάρξει χρονική επέκταση για το σχέδιο, το ποσό µπορεί να προσεγγίσει τα 40 δισ. ευρώ.Πρώτα το roll-over, μετά οι «γάμοι»
Τρεις επιλογές
Αγκάθι οι επισφάλειες
Δυσκολίες στη συγκέντρωση των €135 δισ.