Πειραιώς: Πώς θα αυξηθούν οι καταθέσεις
Τη μετατροπή του δανεισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) από βραχυπρόθεσμο σε μακροπρόθεσμο, σε συνδυασμό με την διάθεση των κεφαλαίων αυτών στην οικονομία με τη μορφή δανείων, προτείνει η Μονάδα Οικονομικής Ανάλυσης και Αγορών της Τράπεζας Πειραιώς, προκειμένου:
*Να αυξηθούν οι καταθέσεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, καθώς η άνοδος των δανειοδοτήσεων οδηγεί και σε αύξηση των καταθέσεων.
* Να μειωθεί σταδιακά η έκθεση των τραπεζών μας προς τα κεφάλαια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
*Να επηρεαστεί θετικά το ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας.
Σύμφωνα με την Τράπεζα Πειραιώς, οι ελληνικοί χρηματοπιστωτικοί Όμιλοι υποφέρουν από μια σημαντική μείωση καταθέσεων, η οποία δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί εάν δεν ενεργοποιηθεί εκ νέου ένας μηχανισμός πολλαπλασιασμού του χρήματος, μέσα από σταθερή χρηματοδότηση από την Κεντρική Τράπεζα.
Από το τέλος του 2009 οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται αντιμέτωπες με μια σημαντική μείωση της καταθετικής τους βάσης κατά 55 δισ. ευρώ. Αυτό, σε συνδυασμό με το σταδιακό κλείσιμο των διατραπεζικών αγορών για τις ελληνικές τράπεζες, οδήγησαν τόσο την πραγματική οικονομία όσο και τον τραπεζικό τομέα σε εκρηκτικά προβλήματα ρευστότητας.
Γιατί μειώνονται οι καταθέσεις
Ανεξάρτητα όμως από την επίδραση του φόβου μιας επιστροφής στην δραχμή, η Τράπεζα Πειραιώς σημειώνει ότι υπάρχει και μια σταθερή διάβρωση των καταθέσεων.
Ένα επιχείρημα που παρατίθεται γι αυτή τη διάβρωση είναι η βαθειά ύφεση της ελληνικής οικονομίας και οι συνακόλουθες επιπτώσεις στην κερδοφορία, το εισόδημα και την οικονομική δραστηριότητα. Τα ελληνικά νοικοκυριά δηλαδή, χρησιμοποιούν τις καταθέσεις τους για να διατηρήσουν το επίπεδο ζωής τους και να εξυπηρετήσουν τις βασικές τους ανάγκες.
Ωστόσο, όπως έχει καταδείξει η έρευνα, ο συσχετισμός της ανάπτυξης των καταθέσεων με τους οικονομικούς κύκλους είναι πολύ μικρός.
Το δεύτερο επιχείρημα, είναι ότι η εκροή κεφαλαίων οφείλεται στο έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών. Ωστόσο το επιχείρημα αυτό δεν εξηγεί γιατί από το 2000 ως το 2008 η Ελλάδα είχε μέσο έλλειμμα στο 9,1% του ΑΕΠ, αλλά οι καταθέσεις αυξάνονταν κατά μέσο όρο κατά 11,7%.
Η Τράπεζα Πειραιώς προσφέρει ένα διαφορετικό επιχείρημα για την πτώση των ελληνικών καταθέσεων. Σύμφωνα με την Τράπεζα Πειραιώς, η αύξηση των καταθέσεων δημιουργείται μέσα από έναν μηχανισμό πολλαπλασιασμού του χρήματος από τα δάνεια που χορηγούν οι εμπορικές τράπεζες στα νοικοκυριά και τα μη χρηματοοικονομικά ιδρύματα.
Ο μηχανισμός αυτός λειτουργεί όταν η Κεντρική Τράπεζα προσφέρει στις εμπορικές τράπεζες νέα αποθέματα και αυτές με τη σειρά τους εκδίδουν νέα δάνεια στα νοικοκυριά και στα μη χρηματοοικονομικά ιδρύματα.
"Όταν μια τράπεζα εκδίδει ένα νέο δάνειο δημιουργεί μια επιπρόσθετη κατάθεση είτε σε αυτούς που έχουν λάβει το δάνειο, είτε στον τελικό αποδέκτη του δανειοδοτούμενου ποσού.
Για παράδειγμα όταν ένας δυνητικός αγοραστής ακινήτου παίρνει ένα ενυπόθηκο δάνειο, μια κατάθεση ισοδύναμου ποσού δημιουργείται στον λογαριασμό του πωλητή/καταστκευαστή του ακινήτου” γράφει στην έκθεση η Τράπεζα.
Επιπλέον, υπογραμμίζει η έκθεση, επειδή οι τράπεζες δεσμεύουν στα αποθέματα τους μόνο μια ποσότητα των καταθέσεων, αυτή η νέα κατάθεση δημιουργεί ένα νέο δάνειο, που δημιουργεί μια νέα κατάθεση και ούτω καθεξής.
"Με τον τρόπο αυτό θέτουμε σε κίνηση ένα μηχανισμό που δημιουργεί έναν ενάρετο κύκλο δημιουργίας καταθέσεων και δανείων” τονίζει η έκθεση.
Ο μηχανισμός αυτός οφείλεται σύμφωνα με την Τράπεζα Πειραιώς για την σημαντική αύξηση των καταθέσεων την περίοδο 2000 – 2008.
Το επιχείρημα της Τράπεζας είναι ότι ο μηχανισμός αυτός έχει σταματήσει να λειτουργεί, γιατί οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν πρόσβαση σε μια σταθερή και μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση από κάποια κεντρική τράπεζα.
Οι ελληνικές τράπεζες δεν είχαν άλλη επιλογή από το να αναζητήσουν χρηματοδότηση από την ΕΚΤ. Η χρηματοδότηση αυτή όμως πραγματοποιείται μέσα από εβδομαδιαία repos και αποτρέπει τις ελληνικές τράπεζες από την χορήγηση νέων δανείων.
Αν θέλουμε οι ελληνικές τράπεζες να μειώσουν τον δανεισμό τους από την ΕΚΤ, να βελτιώσουν τον λόγο των δανείων ως προς τις καταθέσεις και να επεκτείνουν την βάση των καταθέσεων τους, καταλήγει η έκθεση, θα πρέπει να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για να επιστρέψουμε στον ενάρετο κύκλο της "πιστωτικής και καταθετικής επέκτασης".
Οι τράπεζες θα πρέπει να λάβουν μακροπρόθεσμη σταθερή χρηματοδότηση με "κάτι σαν καταθέσεις", αντίθετα με την χρηματοδότηση εβδομαδιαίων repos που λαμβάνουν τώρα και μετά να ωθηθούν να επεκτείνουν τα δάνειά τους στην οικονομία.