Ήττα για Μέρκελ-Βέστερβελλε, μετεωρική άνοδος για τους Πράσινους
«Το μέλλον αρχίζει τώρα. Δεν έχουμε αλλαγή φρουράς, έχουμε αλλαγή πολιτικής» δήλωσε περιχαρής η συμπρόεδρος των Γερμανών Πρασίνων Κλάουντια Ροτ, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των εκλογών της Κυριακής στα ομόσπονδα κρατίδια της Βάδης-Βυρτεμβέργης και της Ρηνανίας-Παλατινάτου, που χρωματίσθηκαν από το πυρηνικό θρίλερ της Φουκουσίμα.
Το βέβαιο είναι ότι η γερμανική πολιτική ζωή γίνεται πλέον πολύ λιγότερο προβλέψιμη, καθώς το Κόμμα των Πρασίνων, που ιδρύθηκε το 1979 και πριν από μιάμιση δεκαετία αποτελούσε ακόμη μάλλον κίνημα διαμαρτυρίας παρά καθεστωτική πολιτική δύναμη, κατακτά για πρώτη φορά στα γερμανικά χρονικά τη θέση πρωθυπουργού σε ομόσπονδο κρατίδιο, ξεπερνώντας τους Σοσιαλδημοκράτες, η ιστορία των οποίων ξεκινά από την εποχή του Μπίσμαρκ. Για την Ροτ ή τον τουρκικής καταγωγής συμπρόεδρό της Τζεμ Έζντεμιρ η φιλοδοξία της εκπόρθησης ενδεχομένως και της καγκελαρίας είναι πλέον ρεαλιστική.
Στο αντίθετο άκρο, οι Ελεύθεροι Δημοκράτες του υπουργού Εξωτερικών και αντικαγκελαρίου Γκίντο Βέστερβελλε, οι οποίοι αποτέλεσαν τον διάττοντα αστέρα των ομοσπονδιακών εκλογών του 2009 με ποσοστό 14%, υπέστησαν δεινή ήττα στα δύο κρατίδια, συνεχίζοντας, παρά το καλό τους αποτέλεσμα στο Αμβούργο τον Φεβρουάριο, τη θεαματική «αποσυμπίεσή» τους, που τους φέρνει στις παγγερμανικές δημοσκοπήσεις να αγωνίζονται γύρω από το όριο κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης του 5%.
Δύσκολη είναι η θέση και της καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ, η οποία όχι μόνο κυβερνά με παραπαίοντες εταίρους και από θέση μειοψηφίας στην Άνω Βουλή (όπου εκπροσωπούνται τα κρατίδια), αλλά υφίσταται και ένα μεγάλο πλήγμα χάνοντας τη Βάδη-Βυρτεμβέργη των έντεκα εκατομμυρίων κατοίκων, όπου ο πρωθυπουργός ήταν Χριστιανοδημοκράτης αδιαλλείπτως από το… 1953!
Ειδικότερα, στη Βάδη-Βυρτεμβέργη, με καταμετρημένο το 65,7% των ψήφων, και με τη συμμετοχή να αγγίζει το 66% (έναντι 53,4% το 2006), το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα του απερχόμενου πρωθυπουργού Στέφαν Μάπους λαμβάνει 39% (από 44,2%), οι Σοσιαλδημοκράτες 23,1% (από 25,2%), οι Πράσινοι υπερδιπλασίασαν το ποσοστό τους από 11,7% σε 24,2%, ενώ οι Ελεύθεροι Δημοκράτες το υποδιπλασίασαν από 10,7% σε 5,3% και διασώζονται οριακά. Εφόσον η κοινοβουλευτική δύναμη των Πρασίνων ξεπερνά αυτήν των Σοσιαλδημοκρατών κατά μία έδρα, την ηγεσία του νέου «κοκκινο-πράσινου» κυβερνητικού συνασπισμού στη Στουτγάρδη αναλαμβάνει δικαιωματικά ο 62χρονος Καθολικός Βίνφριντ Κρέτσμαν, εκπαιδευτικός και βετεράνος του οικολογικού χώρου.
Υπενθυμίζεται ότι η Βάδη-Βυρτεμβέργη, στην οποία εδρεύουν η Porsche, η Daimler και η Bosch, διαθέτει οικονομία μεγαλύτερη από του Βελγίου και του Λουξεμβούργου μαζί, ενώ αποτελεί μαζί με την Καταλωνία, τη Λομβαρδία της Ιταλίας, και την περιοχή Ροδανού-Άλπεων πέριξ της Λυών, τη μία από τις τέσσερις ευρωπαϊκές περιφέρειες στις οποίες κατεξοχήν συγκεντρώνεται η μεταποιητική δραστηριότητα της Γηραιάς Ηπείρου. Το κυριότερο: το κρατίδιο αποτελεί την καρδιά της Mittelstand, ήτοι της γερμανικής μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, εφόσον φιλοξενεί 8.800 επιχειρήσεις με προσωπικό άνω το 20 ατόμων, αλλά μόνο 384 με περισσότερους από 500 εργαζόμενους.
Οι πολιτικές δυνάμεις που συγκυβερνούν στο Βερολίνο έχουν κάθε λόγο να ανησυχούν για το ότι καταγράφουν τόσο κακές επιδόσεις σε ένα κρατίδιο όπου η ανάπτυξη τρέχει με 5,5% και η ανεργία περιορίζεται στο 4,3%. Ωστόσο, ουδείς αιφνιδιάζεται – λαμβάνοντας υπόψη τις πρόσφατες μαζικές διαδηλώσεις στο Νέκαρβεστχαϊμ, έδρας δύο εκ των τεσσάρων πυρηνικών σταθμών της δημόσιας EnBW Energie στη Βάδη-Βυρτεμβέργη, αλλά και τη θεαματική μεταστροφή της κυβέρνησης Μέρκελ, η οποία προκειμένου να συντονισθεί με το 64% των Γερμανών που αντιτίθενται στην πυρηνική ενέργεια, αναίρεσε, μετά την κρίση της Φουκουσίμα, την απόφασή της για παράταση της ζωής των αντιδραστήρων της χώρας και προχώρησε σε τρίμηνη αναστολή λειτουργίας των 7 παλαιότερων εξ αυτών.
Η κίνηση, την οποία ο πρώην καγκελάριος Χέλμουτ Κολ χαρακτήρισε σε άρθρο του την Παρασκευή «βεβιασμένη», αξιολογήθηκε ως καιροσκοπική από τον πληθυσμό. Άλλωστε, και πριν τη Φουκουσίμα, το κόμμα των Πρασίνων είχε καταγράψει δημοσκοπικά την εκτίναξή του στη Βάδη-Βυρτεμβέργη, όπου το σχέδιο υπογειοποίησης του σιδηροδρομικού σταθμού της Στουτγάρδης είχε πυροδοτήσει πολύμηνες κινητοποιήσεις. Πολυσυλλεκτικό και με ικανή ηγεσία το Κόμμα των Πρασίνων έχει αναδειχθεί σε εκφραστή της διάχυτης δυσαρέσκειας των Γερμανών προς τα δύο μεγάλα κόμματα που φέρονται «απομακρυσμένα από τον λαό» και «ανθιστάμενα στην αλλαγή».
Στη Ρηνανία-Παλατινάτο, πάλι, των τεσσάρων εκατομμυρίων κατοίκων, καρδιά της γερμανικής οινοποιίας και ιδιαίτερη πατρίδα του Χέλμουτ Κολ, ο από το 1994 πρωθυπουργός (και πρόεδρος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος την περίοδο 2006-2008) Κουρτ Μπεκ παραμένει αμετακίνητος στην εξουσία, παρά την απώλεια της αυτοδυναμίας. Η θεαματική πτώση των Σοσιαλδημοκρατών από το 45,2% στο 35,7% ισοσταθμίζεται από τον τριπλασιασμό του ποσοστού των Πρασίνων (15,4% από 4,98%), οι οποίοι μπορούν πλέον με αυτοπεποίθηση να προσέλθουν σε έναν «κοκκινο-πράσινο» κυβερνητικό συνασπισμό. Αντίθετα, τα όποια κέρδη των Χριστιανοδημοκρατών (35,2% από 32,8%) εξανεμίζονται από τη συντριβή των κυβερνητικών εταίρων τους σε παγγερμανικό επίπεδο, καθώς οι Ελεύθεροι Δημοκράτες, υποχωρούν από το 8% στο 4,2%, με αποτέλεσμα να χάνουν την εκπροσώπησή τους στο τοπικό κοινοβούλιο για μόλις δεύτερη φορά στη μεταπολεμική ιστορία.
Προσωπική ήττα αποτελεί το αποτέλεσμα για τον ομοσπονδιακό υπουργό Οικονομίας και πρόεδρο των Ελευθέρων Δημοκρατών της Ρηνανίας-Παλατινάτου Ράινερ Μπρύντερλε, ο οποίος, προτάσσοντας τη δεύτερη ιδιότητά του έναντι της πρώτης, έσπευσε να αποδώσει το εκλογικό αποτέλεσμα σε θέματα της κεντρικής πολιτικής σκηνής (Ιαπωνική πυρηνική κρίση, πόλεμος στην Λιβύη, συζήτηση για το ευρώ), άσχετα με τις τοπικές συνθήκες του κρατιδίου. Ωστόσο, ο γνωστός για τις εμπρηστικές δηλώσεις του ως προς την ελληνική και ευρωπαϊκή δημοσιονομική κρίση υπουργός, υπήρξε και ο πρωταγωνιστής μιας μεγάλης προεκλογικής γκάφας, όταν διέρρευσε τοποθέτησή του σε γεύμα της Ομοσπονδίας Γερμανικών Βιομηχανιών ότι η μεταστροφή της καγκελαρίου Μέρκελ ως προς την πυρηνική πολιτική ήταν μία από τις «ανορθολογικές αποφάσεις» που μπορεί να αναμένει κανείς σε εκλογική συγκυρία…
Ήδη μεταξύ των Ελευθέρων Δημοκρατών γίνεται λόγος για αλλαγές στο στελεχιακό δυναμικό, ενώ το μόνο που δείχνει να διασώζει τον Βέστερβελλε στο κομματικό συνέδριο του Μαϊου είναι, πέραν της γνωστής μαχητικότητάς του, η απροθυμία των δελφίνων να πληρώσουν τον λογαριασμό. Όσο για την καγκελάριο, εκτιμάται ότι θα στραφεί σε πολιτικές «συσπειρωτικές» του δεξιότερου τμήματος του εκλογικού σώματος. Πάντως στο κομματικό πεδίο, τα χέρια της είναι λυμένα, εφόσον ο βαυαρός υπουργός Άμυνας Καρλ Τέοντορ τσου Γκούτεμπεργκ, που φερόταν έτοιμος να την ανατρέψει μετά το αποτέλεσμα της Βάδης-Βυρτεμβέργης, έχει ήδη αποχαιρετήσει την κυβέρνηση λόγω ενός σκανδάλου, έστω και λιγότερο σημαντικού εκείνων που απάλλαξαν τη Μέρκελ από τη «σκιά» του Κολ και τις ηγετικές φιλοδοξίες του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε…