Το «πακέτο σωτηρίας» ανοίγει δρόμο για κάλπες
Mε τις διαβεβαιώσεις του κ. ΖανΚλοντ Γιούνκερ ότι «υπάρχει λύση για την Ελλάδα» με «πρόσθετη χρηματοδότηση» ύψους άνω των 60 δισ. ευρώ και συμμετοχή ιδιωτών στον δανεισμό, ο κ. Γ. Παπανδρέου στρέφει την προσπάθεια οικοδόμησης συναίνεσης στο εσωτερικό της κυβέρνησης και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠαΣοΚ μέσα σε μια εύφλεκτη κοινωνική ατμόσφαιρα. Κυβερνητικοί κύκλοι εκτιμούν ότι η προσεχής εβδομάδα, όπου θα πραγματοποιηθούν τα αποκαλυπτήρια του Μεσοπρόθεσμου Σχεδίου, θα είναι ίσως η κρισιμότερη του 2011 μέσα σε έναν εν δυνάμει «Ιούνιο των εκπλήξεων». Σύμφωνα με τον κυβερνητικό προγραμματισμό, ο κ. Γ. Παπανδρέου ολοκληρώνει άτυπες συνομιλίες ενημέρωσης με τους υπουργούς, συγκαλεί Υπουργικό Συμβούλιο και εν συνεχεία καταθέτει το Σχέδιο σε διευρυμένο ΚΤΕ Οικονομικών του ΠαΣοΚ, όπου ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου αναμένεται να υποστεί σφοδρή κριτική. Ωστόσο, ακόμη και αν η κυβέρνηση περάσει επιτυχώς τις «Συμπληγάδες του Ιουνίου», κοινή είναι η πεποίθηση ότι η εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου επιβάλλει «νέου τύπου κυβέρνηση» και «νέα πολιτική νομιμοποίηση», η οποία μπορεί μόνο να προέλθει με προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία.
Προ ημερών ο κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ κάλεσε τον κ. Γ. Παπανδρέου να τον επισκεφθεί στο Λουξεμβούργο για μια «συμφωνία κυρίων». Κατά τη διάρκεια της συνάντησης την περασμένη Παρασκευή, παρουσία του καθηγητή κ. Γ.Ζαννιά και του συμβούλου Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Πρωθυπουργού κ. Γ. Γλυνού, ο κ. Παπανδρέου αναφέρθηκε στη μεγάλη προσπάθεια που θα καταβάλει ο ελληνικός λαός για την υλοποίηση του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Σχεδίου (το οποίο «έκλεισε» μυστικά την Πέμπτη τα μεσάνυχτα στο υπουργείο Οικονομικών) και ο επικεφαλής του Εurogroup υπαινίχθηκε ότι θα ξεκινήσει «εκστρατεία πειθούς» στους ηγέτες εν όψει της συνόδου κορυφής του Ιουνίου. Σημειώνεται ότι της συναντήσεως προηγήθηκε έκτακτη απογευματινή σύσκεψη των κορυφαίων εμπειρογνωμόνων των υπουργείων Οικονομικών στη Βιέννη (την Τετάρτη), όπου ο φέρων το τελικό σχέδιο του Μεσοπρόθεσμου κ. Ζαννιάς παρέστη συνοδεία του επικεφαλής των ευρωπαίων εμπειρογνωμόνων της τρόικας κ. Σερβάς Ντερούζ.
Τα «δύο σενάρια» και οι χειρισμοί
Κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών εκτιμά ότι υπάρχουν σήμερα δύο σενάρια για την Ελλάδα. Το καλό σενάριο είναι να εγκριθεί πρόσθετο πακέτο χρηματοδότησης ύψους 60-70 δισ. ευρώ, καθώς και να ζητηθεί από πιστωτικά ιδρύματα να συνεχίσουν την έκθεσή τους στο ελληνικό χρέος ανταλλάσσοντας ομόλογα που λήγουν με νέα (μια παραλλαγή της συμφωνίας της Βιέννης). Το κακό σενάριο είναι να υπαναχωρήσει η Γερμανία. Να δοθεί μόνο η πέμπτη δόση έπειτα από διακανονισμό με το ΔΝΤ και οι οριστικές αποφάσεις να μετατεθούν για τον Σεπτέμβριο. Χωρίς να αποκλείεται εντελώς το δεύτερο σενάριο, θεωρείται ότι η παράταση της εκκρεμότητας μπορεί να προκαλέσει ευρύτερη αποσταθεροποίηση. Επικρατέστερο σενάριο κατά συνέπεια παραμένει το πρώτο, εκτός αν προκύψουν απρόβλεπτες πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές «το 2011 είναι πολιτικά δύσκολο». Εκτιμάται όμως ότι πολλά μέτρα δεν θα είναι σκληρά. Για παράδειγμα, το σημερινό αφορολόγητο όριο θα μειωθεί λιγότερο από 50%. Παράλληλα θα καταργηθεί το «πόθεν έσχες» για μια διετία. Η φορολόγηση του πετρελαίου θέρμανσης, ωστόσο, δεν μπορεί να αποφευχθεί. Μεταδίδεται πάντως ότι ο κ. Παπακωνσταντίνου θα εξαντλήσει κάθε δυνατότητα για την ενσωμάτωση μέτρων που θα προτείνουν οι βουλευτές και θα προσφέρει την πλήρη εξήγηση για το «πώς φτάσαμε ως εδώ».
Κάνουν (λίγο) πίσω για ιδιωτικοποιήσεις
Σε ό,τι αφορά τις ιδιωτικοποιήσεις, η τρόικα οπισθοχώρησε της απαίτησης για «πλήρη αποκρατικοποίηση» και δέχθηκε το αίτημα να διατηρήσει το κράτος μειοψηφικό πακέτο στα «ασημικά» των υποδομών και των δικτύων. Για τον υπό σύσταση Οργανισμό Ιδιωτικοποιήσεων θα τεθούν τριμηνιαίοι στόχοι. Η σύνθεση του διοικητικού συμβουλίου θα αποφασίζεται από τη Βουλή και θα συμμετέχουν δύο παρατηρητές της τρόικας.
Σύμφωνα πάντως με ασφαλείς πηγές, θα υπάρχει Ιnvestment Committee (Επιτροπή Επενδύσεων) με ισχυρή την ευρωπαϊκή επιρροή. «Αγκάθι» παραμένει η απαίτηση Ολλανδών και Φινλανδών που επιμένουν να τεθεί η δημόσια περιουσία ως ενέχυρο για τα νέα δάνεια. Το Μεσοπρόθεσμο δεν πρόκειται να ψηφιστεί με τη διαδικασία του κατεπείγοντος. Θα κατατεθεί ωστόσο ως ένα άρθρο και θα ακολουθήσουν οι εφαρμοστικοί νόμοι, οι οποίοι, ως δεσμευτικοί για την εκταμίευση της δόσης, θα πρέπει να έχουν ψηφιστεί ως τις αρχές Ιουλίου. Εν συνεχεία, όπως φέρεται να πιστεύει το Μέγαρο Μαξίμου και το υπουργείο Οικονομικών, θα χρειαστεί «νέου τύπου κυβέρνηση» και «νέα πολιτική νομιμοποίηση», φρασεολογία που υποδεικνύει ευρύ ανασχηματισμό (που ζητεί η Κοινοβουλευτική Ομάδα προκειμένου να παράσχει την υποστήριξή της στο πρόγραμμα), εκλογές ή κάποιου είδους δημοψήφισμα.
ΝΕΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΣΟΪΜΠΛΕ - ΤΡΙΣΕ
Το Λουξεμβούργο αναδεικνύεται τελικώς σε επίκεντρο των εξελίξεων.Σύμφωνα με ασφαλείς πηγές,η ευρωπαϊκή στρατηγική διάσωσης της Ελλάδας οριστικοποιήθηκε σε μυστική συνάντηση στα γραφεία της Εuropean Ιnvestment Βank (ΕΙΒ) παρουσία του κ.Β. Σόιμπλε, του κ. Ζαν-Κλοντ Τρισέ, του επικεφαλής της ΕΙΒ κ.Φιλίπ Μέισταντ, του προέδρου της Βundesbank κ.Γενς Βάιντμαν και άλλων κεντρικών τραπεζιτών.Εκεί φάνηκε με ξεκάθαρο τρόπο ότι για να αντιμετωπιστεί η «ελληνική κρίση» επιλέγεται λύση η οποία επιτρέπει στην Ελλάδα να επιβιώσει, στη Γερμανία να επιταχύνει την ευρωπαϊκή ενοποίηση και στην ΕΚΤ να θωρακίσει το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Αυτές τις ημέρες ο κ.Σόιμπλε προωθεί τη σύνταξη διακυβερνητικής συμφωνίας για την εφαρμογή στενότερης δημοσιονομικής συνεργασίας των κρατών-μελών (υπό την απειλή κυρώσεων) με παράλληλη ενεργοποίηση του Προσωρινού Μηχανισμού.
Τα δύο σενάρια
Το καλό
* Εγκριση πακέτου 60-70 δισ.ευρώ * Ενταξη της Ελλάδας στον Προσωρινό Μηχανισμό * Εξασφάλιση της χρηματοδότησης ως το 2014
Το κακό
* Η Γερμανία διαφωνεί με το πακέτομαμούθ * Η Ελλάδα λαμβάνει μόνο την πέμπτη δόση * Οι αποφάσεις για την πρόσθετη στήριξη μετατίθενται για τον Σεπτέμβριο
Ολα τα λεφτά στον Προσωρινό Μηχανισμό
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος της Κυριακής»,η λύση που συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες να αποφασιστεί στη σύνοδο κορυφής της 23ης Ιουνίου είναι η...κατάργηση του ελληνικού μηχανισμού! Τα εναπομείναντα 58 δισ.ευρώ (από τα 110 δισ.) μεταβιβάζονται στον Προσωρινό Μηχανισμό (ΕFSF) ο οποίος θα δανείσει μεγάλο τμήμα των επιπρόσθετων 60-70 δισ. που απαιτούνται ως το 2014.Η λύση αυτή θεωρείται ιδανική καθώς δεν απαιτείται νέα έγκριση από τα κοινοβούλια των 16 εταίρων μας.
Πέραν του ΕFSF, συζητούνται λύσεις έτσι ώστε οι τράπεζες-δανειστές να ανταλλάξουν ελληνικά ομόλογα που λήγουν το 2012 και το 2013 με νέα.Μία από αυτές τις λύσεις είναι να «ντύσει» ο Μηχανισμός τα νέα ομόλογα με την εγγύηση ότι θα διαθέτουν status αντίστοιχο εκείνου του διακρατικού χρέους (δηλαδή,senior, ως εκ τούτου δεν θα είναι τα πρώτα στη σειρά της «κουράς»,όταν έλθει η ώρα της αναδιάρθρωσης...).
Μόνο με αυτή την εγγύηση κάποιοι ξένοι ιδιώτες δανειστές ενδέχεται να διατηρήσουν ένα μικρό ποσοστό έκθεσης στο ελληνικό χρέος. Διαφορετικά,όπως εκτιμούν ανώτατες τραπεζικές πηγές, όσο θα συνεχίζεται το πρόγραμμα δανεισμού τόσο περισσότερο θα κλείνει η πόρτα των αγορών εξαιτίας του φόβου των ιδιωτών δανειστών ότι αν δανείσουν την Ελλάδα θα κινδυνεύσουν να χάσουν πρώτοι τα κεφάλαιά τους κατά την αναδιάρθρωση.Τουλάχιστον οι ελληνικές τράπεζες θα εξαναγκαστούν να διατηρήσουν την έκθεσή τους στο ελληνικό χρέος.Τέλος,η απαιτούμενη στήριξη ως το 2014 θα συμπληρωθεί με κεφάλαια από τις αποκρατικοποιήσεις τα οποία θα κατευθύνονται στην επαναγορά παλαιού χρέους.