Α. Ταμβακάκης: Με δραχμή θα κερδίσουν οι απατεώνες

Μόνο οι απατεώνες και οι καιροσκόποι θα κερδίσουν από την επιστροφή της χώρας στη δραχμή, τονίζει σε συνέντευξή του στην “Καθημερινή” της Κυριακής και στον Αλέξη Παπαχελά ο  διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, κ. Απόστολος Ταμβακάκης, ξεκαθαρίζοντας ότι αυτοί «είναι όλοι εκείνοι που προσδοκούν να αγοράσουν την Ελλάδα ή κομμάτια της έναντι πινακίου φακής». Επιπλέον, ο κ. Ταμβακάκης προειδοποιεί ότι η χώρα κινδυνεύει να επιστρέψει πολλές 10ετίες πίσω, αν δεν καταλάβουμε ότι σήμερα το ατομικό μας συμφέρον ταυτίζεται με το συλλογικό και αν δεν επικρατήσει η λογική. “Οι εταίροι μας δεν μπλοφάρουν” λέει και περιγράφει τη σημερινή κατάσταση ως “πολεμική”.

Αναλυτικότερα, ερωτηθείς για το αν μπορούμε να αποφύγουμε την ελληνική χρεοκοπία ο κ. Ταμβακάκης δήλωσε: “Από εμάς εξαρτάται. Ασφαλώς μπορούμε να την αποφύγουμε. Κανείς δεν μπορεί να μας ωθήσει σε χρεοκοπία αν εμείς θέλουμε να μην χρεοκοπήσουμε. Είμαι βέβαιος ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε αν όλοι αποφασίσουμε να δούμε ο καθένας το προσωπικό του συμφέρον μέσα από το συμφέρον της χώρας. Πρέπει να καταλάβουμε ότι σήμερα το ατομικό μας συμφέρον ταυτίζεται με το συλλογικό. Και να κάνουμε αυτά που όλοι γνωρίζουμε ότι πρέπει να γίνουν. Εφόσον συμβεί αυτό, η αλληλεγγύη και η στήριξη από τους Ευρωπαίους εταίρους μας θα συνεχιστεί. Οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική θα φέρει τη χώρα πολλές 10ετίες πίσω. Κανένας λογικός άνθρωπος δεν θα ήθελε κάτι τέτοιο. Δυστυχώς, χάσαμε πολλές ευκαιρίες τις τελευταίες 10ετίες, να δημιουργήσουμε σύγχρονες παραγωγικές δομές, να βελτιώσουμε την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητά μας. Έτσι, τώρα, που έφτασε η ώρα της αλήθειας, οι αλλαγές που αμελήσαμε πρέπει να γίνουν απότομα. Είναι αλήθεια ότι ζούμε σε συνθήκες πολέμου. Και σε συνθήκες πολέμου απαιτείται εθνική συνεννόηση και συστράτευση όλων. Πιστεύω ότι η λογική, τελικά, θα επικρατήσει. Γιατί μόνο έτσι θα παραμείνει σταθερός ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της χώρας. Αν άλλαζε αυτός ο προσανατολισμός, θα κατέρρεε το βασικό θεμέλιο στο οποίο οικοδομήθηκε η σύγχρονη Ελλάδα”.

Απαντώντας στο ερώτημα “ποιος θα κέρδιζε από τη χρεοκοπία και την επιστροφή στη δραχμή” ο κ. Ταμβακάκης σημείωσε: “Όλοι εκείνοι που προσδοκούν να αγοράσουν την Ελλάδα ή κομμάτια της έναντι πινακίου φακής. Όσοι έχουν κλέψει το Δημόσιο και ελπίζουν ότι με την καταστροφή θα αποφύγουν την τιμωρία. Όσοι πήραν δάνεια και τα ιδιοποιήθηκαν, προσδοκώντας ότι με μια καταστροφή ουδείς θα πληρώνει, άρα και αυτοί θα είναι μέσα στους πολλούς. Θα κέρδιζαν, δηλαδή, οι απατεώνες και οι καιροσκόποι. Φοβούμαι, όμως, ότι το κόστος δεν θα είναι μόνο στενά οικονομικό. Θα είναι κοινωνικό και πολιτικό, με συνέπειες στη δομή της ελληνικής κοινωνίας και, ίσως, και στην εξέλιξη των εθνικών μας θεμάτων”.

Σχολιάζοντας την αντίληψη που έχει ριζώσει πως "ό,τι και να κάνουμε εμείς, και τίποτα να μην κάνουμε δηλαδή, οι άλλοι θα μας σώσουν γιατί δεν αντέχουν να μη μας σώσουν" σημείωσε ότι "αυτό δεν ισχύει. Οχι, δεν μπλοφάρουν οι εταίροι μας στην Ευρωζώνη. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι έχουν κάνει κι αυτοί λάθη και, μάλιστα, πολύ σοβαρά. Η Ευρώπη βρίσκεται πάλι μπροστά στην αναζήτηση της ταυτότητάς της. Υπάρχει διάχυτο, όμως, αυτό που λέγεται «ελληνική κόπωση» (hellenic fatigue) και πρέπει να το λάβουμε σοβαρά υπόψη μας. Κάποιοι, που πληθαίνουν επικίνδυνα, πιστεύουν ότι η Ευρώπη μπορεί να ζήσει και χωρίς εμάς. Εχουμε εθνική υποχρέωση να μη δοκιμάσουμε αυτό το ενδεχόμενο. Γιατί, ακόμα κι αν αυτό οδηγούσε τελικά στην καταστροφή του ευρώ, πριν από αυτήν θα είχε πάθει μεγάλο κακό η χώρα μας".

Σχετικά με το αν μπορεί να υπάρξει επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας, ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας επεσήμανε ότι “οι χώρες δεν πεθαίνουν”. Και συμπλήρωσε: “Επανεκκίνηση θα γίνει. Το θέμα είναι πότε. Ελπίζω σύντομα. Η υλοποίηση της συμφωνίας της 21ης Ιουλίου και η σταθεροποίηση των δημοσίων οικονομικών μέσω της δημιουργίας πρωτογενών πλεονασμάτων το 2012, θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις της επανεκκίνησης. Οι αγορές, αργά αλλά σταθερά, θα αρχίσουν να εμπιστεύονται όλο και περισσότερο τη χώρα, με αποτέλεσμα το τραπεζικό σύστημα να αρχίσει να δανείζεται από τις διεθνείς χρηματαγορές, πράγμα απόλυτα αναγκαίο για τη χρηματοδότηση της οικονομίας”. Τόνισε ωστόσο ότι δεν θα πρέπει να καθίσουμε με σταυρωμένα τα χέρια, εκτιμώντας ότι “πρέπει να πετύχουμε γρήγορες νίκες”. Κι εξήγησε ότι: “έχουμε μπροστά μας ένα μεγάλο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, έχουμε τομείς επενδυτικής δραστηριότητας που θα μπορούσαν να βοηθήσουν πάρα πολύ και άμεσα στη διαδικασία αυτή: Όπως η διαχείριση απορριμμάτων και υδάτινων πόρων, η απελευθέρωση της ενέργειας, η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, η στροφή σε ανταγωνιστικές αγροτικές καλλιέργειες. Επίσης, ένα καινούργιο χωροταξικό σχέδιο της χώρας που θα βοηθούσε την ανάπλαση των πόλεων και την εξοχική κατοικία, η ενίσχυση των εξαγωγικών επιχειρήσεων και η επικέντρωσή μας σε τομείς με στρατηγικά πλεονεκτήματα όπως ο τουρισμός και η ναυτιλία. Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι αν υπάρξει ένα εθνικό σχέδιο δράσης γι’ αυτούς τους συγκεκριμένους τομείς, επενδύσεις που διαφορετικά θα γίνονταν σε 10ετίες, θα γίνουν μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια”.

Αναφορικά με το τι θα χρειαστεί για να σπάσει η κακή ψυχολογία και η άρνηση των ξένων να επενδύσουν στην Ελλάδα ο κ. Ταμβακάκης εκτίμησε πως θα πρέπει να υπάρξει “πρώτον, σταθεροποίηση της οικονομίας και πρωτογενή πλεονάσματα του Δημοσίου, που θα οδηγήσουν στη μείωση του κινδύνου επένδυσης στη χώρα. Δεύτερον, σταθερό φορολογικό σύστημα με απλούς και σαφείς κανόνες που θα ισχύουν για όλους. Τρίτον, απαλλαγή από τη χρονοβόρα και σπάταλη γραφειοκρατία”. “Οπου υπάρχει γραφειοκρατία παράγεται διαφθορά”, σημείωσε χαρακτηριστικά, ενώ συμπλήρωσε ότι “το κορυφαίο πρόβλημα της χώρας είναι το πρόβλημα της λειτουργίας των θεσμών. Δεν λειτουργούν σωστά οι θεσμοί στην Ελλάδα. Εύκολα τους ευτελίζουμε σε φύλλο συκής για κάθε ιδιοτέλεια, παρανομία και εξυπηρέτηση. Αυτό είναι το μεγάλο εμπόδιο. Πρέπει να λειτουργήσουν οι θεσμοί, να γίνουν σεβαστοί οι νόμοι και να υπάρξει ισονομία”.

Το Ταμείο ΣταθερότηταςΣτην ερώτηση “Αν το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα είναι η φυσική κατάληξη κάποιων τραπεζών για την κεφαλαιακή ενίσχυσή τους που θα οδηγήσει στην κρατικοποίησή τους;” ο κ. Ταμβακάκης σημείωσε πως “οι ανάγκες για την προσφυγή στο Ταμείο σε μεγάλο βαθμό θα εξαρτηθούν από το PSI και από την έρευνα της BlackRock. Μην ξεχνάμε ότι με απόφαση της Τραπέζης της Ελλάδος ο ελάχιστος δείκτης βασικών εποπτικών κεφαλαίων έχει ήδη ανέλθει στο 10%”, ενώ πρόσθεσε πως “η προσφυγή στο Ταμείο δεν θα είναι αυτόματη. Κάθε τράπεζα οφείλει να αναζητήσει όλες τις εναλλακτικές μεθόδους δημιουργίας κεφαλαίου ώστε να αποφύγει την ένταξή της. Πριν από την ενδεχόμενη προσφυγή, μάλιστα, θα πρέπει να έχει προηγηθεί αποτυχημένη προσπάθεια αύξησης μετοχικού κεφαλαίου από τους παλιούς μετόχους της”.

Μιλώντας για την Εθνική Τράπεζα επεσήμανε πως “στόχος της είναι να αποφύγει την προσφυγή στο Ταμείο, με κάθε πρόσφορο τρόπο”. “Πέραν του περσινού ιδιαίτερα πετυχημένου προγράμματος κεφαλαιακής ενίσχυσης, σύντομα θα αρχίσουμε να υλοποιούμε νέο σχέδιο ενίσχυσης των κεφαλαίων μας κατά 1 δισ. ευρώ τουλάχιστον. Τα κεφάλαια αυτά θα προκύψουν από την καλύτερη διαχείριση ενεργητικού και παθητικού του Ομίλου, από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων μη τραπεζικού χαρακτήρα και από την περαιτέρω περιστολή του κόστους λειτουργίας του. Τη διετία 2010-2011 θα επιτευχθεί μείωση του λειτουργικού κόστους του Ομίλου στην Ελλάδα κατά 250 εκατ. ευρώ. Το νοικοκύρεμα αυτό θα συνεχιστεί”, σημείωσε χαρακτηριστικά.

Επόμενες κινήσεις του Ομίλου
Ερωτηθείς για την επόμενη κίνηση της Εθνικής Τράπεζας μετά τη συμφωνία Alpha - Eurobank, ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής ανέφερε: “Οι στρατηγικές κινήσεις, ιδιαίτερα αυτήν τη δύσκολη περίοδο, πρέπει να είναι προσεκτικές και με γνώμονα το μέλλον. Αυτό ισχύει κατ’ εξοχήν για μια τράπεζα με τον θεσμικό ρόλο και τη βαρύτητα της Εθνικής. Σήμερα, εξελίσσονται δύο πολύ σημαντικές διαδικασίες. Η συμμετοχή του Ιδιωτικού Τομέα (PSI) και, κατ’ επέκτασιν, η ολοκλήρωση της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους καθώς και η έρευνα που διεξάγει η BlackRock Solutions. Με αυτές θα αποσαφηνιστεί το τοπίο, ώστε με ασφάλεια να ληφθούν αποφάσεις για τις επόμενες στρατηγικές κινήσεις μας. Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι η Εθνική έχει καταρτίσει εναλλακτικά σχέδια δράσης για όλα τα ενδεχόμενα. Τα επόμενα βήματά της θα είναι ασφαλή και θα προσφέρουν το μέγιστο όφελος στους μετόχους της. Είναι γνωστή η πεποίθησή μου ότι χρειάζονται, ειδικά σε δύσκολες περιόδους όπως οι σημερινές, ισχυρές τράπεζες με κέντρα λήψης αποφάσεων μέσα στην Ελλάδα. Είναι επίσης γνωστή η θέση μου για τη θετική επίπτωση των συγχωνεύσεων στην ανασυγκρότηση του πιστωτικού συστήματος. Σε αυτό το πλαίσιο, τον περασμένο Ιανουάριο, όταν ακόμη το οικονομικό περιβάλλον ήταν καλύτερο, είχαμε αναλάβει την πρωτοβουλία για συγχώνευση με την Alpha Bank με κριτήρια αναπτυξιακά, πριν εκδηλωθεί η διαφαινόμενη περαιτέρω επιδείνωση των συνθηκών”.

Aναφορικά με το γιατί δεν ευοδώθηκε το εγχείρημα με την Alpha Bank, δήλωσε: “Νομίζω ότι το ερώτημα έχει απαντηθεί από τη διοίκηση της Alpha. Πρόσφατα δηλώθηκε ότι δεν ήθελε τη συγχώνευση για να μην κρατικοποιηθεί η Alpha. Ο ισχυρισμός περί κρατικοποίησης είναι προφανώς αβάσιμος, για τους λόγους που έχουμε εξηγήσει. Η ουσία είναι ότι η διοίκηση της Alpha δεν ήθελε, επί της αρχής, αυτήν τη συγχώνευση. Όλα αυτά, όμως, ανήκουν στο παρελθόν. Η κίνηση των δύο τραπεζών, της Alpha Bank και της Eurobank, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και τους εύχομαι κάθε επιτυχία. Όποια πρωτοβουλία συμβάλλει στη σταθερότητα του πιστωτικού συστήματος είναι θετική”.

Σε ό,τι αφορά το ενδεχόμενο στρατηγικής-μετοχικής συνεργασίας της Εθνικής με ξένο εταίρο, ο κ. Ταμβακάκης τόνισε: “Θέλω να είμαι ρεαλιστής. Σήμερα, οι πιθανότητες ξένος επενδυτής να επενδύσει στην Ελλάδα σε σωστές αποτιμήσεις είναι μικρές, εξαιτίας της αβεβαιότητας για τη χώρα. Είναι όμως εύλογο να υποθέσουμε ότι, με την αποσαφήνιση του τοπίου, με τις δύο διαδικασίες που προανέφερα, οι πιθανότητες αυτές θα μεγαλώσουν”.

Ερωτηθείς για το αν η περίπτωση της Πειραιώς ή του Τ. Τ. θα συνιστούσαν εν δυνάμει στόχους του ομίλου σημείωσε: “αν μιλήσουμε για μια κίνηση στο εσωτερικό, οι επιλογές είναι περιορισμένες. Η Πειραιώς και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο είναι δύο από αυτές”.

Μιλώντας για τα σχέδια του ομίλου όσον αφορά την Finansbank ανέφερε: “από την πρώτη στιγμή υποστήριξα την ορθότητα της επιλογής της Εθνικής να επενδύσει στην Τουρκία και στη Finansbank. Η ορθότητα προκύπτει από τις προοπτικές της χώρας και του τραπεζικού συστήματός της. Η επένδυση του 2006 ήταν σωστή αλλά, ταυτόχρονα, ήταν μια ακριβή επένδυση. Είναι προφανές, λοιπόν, ότι η επιλογή του χρόνου για την πώληση οποιουδήποτε ποσοστού της Finansbank είναι απόλυτα συνδεδεμένη με τις επικρατούσες συνθήκες στις αγορές. Από τον Δεκέμβριο του 2010 μέχρι και σήμερα, οι αγορές δεν είναι εκείνες που θα επέτρεπαν τη μεγιστοποίηση του οφέλους του ομίλου από μια τέτοια πώληση. Ανεξάρτητα από τα παραπάνω, η στρατηγική μας για τη Finansbank είναι σαφώς αναπτυξιακή, θέτουμε μεγάλους στόχους στη θυγατρική μας και θα συνεχίσουμε να τη στηρίζουμε με όλες τις δυνάμεις μας – όπως, εξάλλου, έχουμε πράξει έως σήμερα.”

Τέλος, μιλώντας για τις στρατηγικές προτεραιότητες της διοίκησης της Εθνικής Τράπεζας επεσήμανε τα εξής: “Η σταθεροποίηση της ρευστότητας και η ισχυροποίηση της κεφαλαιακής μας δομής είναι οι δύο βασικές προτεραιότητές μας. Ταυτόχρονα, θέλουμε η Εθνική να διατηρήσει την ελληνικότητά της, να είναι κεφαλαιακά υγιής, να διατηρήσει τις επενδύσεις που με τόσο κόπο έκανε την τελευταία 10ετία και να μην υποχρεωθεί να πουλήσει τις επενδύσεις της στην ευρύτερη περιοχή μας. Σε αυτήν την επιδίωξη εντάσσεται και η δημιουργία της NBGI, κάτω από την οποία θα ενταχθούν όλες οι βαλκανικές θυγατρικές μας. Μέσω της NBGI oι στρατηγικές εναλλακτικές μας θα είναι σαφώς μεγαλύτερες από αυτές που θα είχαμε αν διατηρούσαμε αυτόνομη κάθε θυγατρική μας”.